Hiacynt (syn Amyklasa)
| królewicz spartański | |
 Aleksandr Kisieliow – Śmierć Hiacynta | |
| Inne imiona |
Hiakintos, Hyakintos |
|---|---|
| Występowanie | |
| Nazwa święta |
Hyakinthia |
| Rodzina | |
| Ojciec | |
| Matka | |
Hiacynt (także Hiakintos, Hyakintos; gr. Ὑάκινθος Hyákinthos, łac. Hyacinthus) – w mitologii greckiej piękny młodzieniec, ukochany Apollina i boga wiatru Zefira, królewicz spartański[1][2].
Uchodził za syna króla Amyklasa (lub Ojbalosa) i Diomede[1][2] lub Perieresa i muzy Klio[3]. Był pięknym młodzieńcem, kochankiem Apollina, który nauczał go strzelania z łuku oraz gry na cytrze. Zefir, który (podobnie jak poeta Tamyris[3]) zabiegał o jego względy, ale lekceważony przez Hiacynta, z zazdrości tak skierował dysk rzucony przez Apollina, że zranił on śmiertelnie kochanka[2][4]. Z krwi zmarłego wyrósł kwiat zwany dziś hiacyntem, a jego ciało Apollo zabrał na Olimp[4][5]. W micie tym zawarta była symbolika wiosennego rozkwitu świeżej roślinności, którą Apollon Hyakinthios następnie uśmiercał (jako bóg światła) palącymi promieniami słońca[5].
Grób Hiacynta pokazywano w świątyni Apolla w Amyklaj opodal Lacedemonu, gdzie znajdował się też posąg przedstawiający go jako dojrzałego mężczyznę. Na jego cześć latem urządzano w całym państwie spartańskim trzydniowe uroczystości zwane Hyakinthia[6]. Podczas tego obchodzonego dorocznie w lipcu święta odbywały się w Amyklaj popisy chórów dzieci i młodzieńców, a dziewczęta ofiarowywały bóstwu tkany przez siebie chiton[7].
Ustalono, że kult Hiacynta, podobnie jak jego imię (zawierające grupę charakterystycznych zgłosek nth) , jest pochodzenia przedgreckiego i zdaniem badaczy było to lokalne bóstwo mające pewien związek z miejscowym kwiatem. W II tysiącleciu p.n.e. zostało włączone do wierzeń greckich przybyszów, a wątek romantycznego uczucia pomiędzy nim i bogiem olimpijskim jest znacznie późniejszym dodatkiem, z okresu po 600 p.n.e.[6]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Ossolineum, 2008, s. 148. ISBN 83-04-04673-3.
- ↑ a b c Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 191–192. ISBN 80-8046-098-1. (słow.).
- ↑ a b Słownik mitów Greków i Rzymian. Warszawa: Warszawski Dom Wydawniczy, 1995, s. 113, ISBN 83-7140-108-6.
- ↑ a b Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 268. ISBN 83-7391-077-8.
- ↑ a b Mała encyklopedia kultury antycznej A–Z. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 319. ISBN 83-01-03529-3.
- ↑ a b David Sacks: Encyklopedia świata starożytnych Greków. Warszawa: Książka i Wiedza, 2001, s. 175. ISBN 83-05-13169-6.
- ↑ Giuseppe Cambiano: Stać się człowiekiem. W Człowiek Grecji (red. J.-P. Vernant). Warszawa: Świat Książki, 2000, s. 114, 119. ISBN 83-7227-189-5.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Aaron J. Atsma: Hyakinthos. theoi.com. [dostęp 2010-11-22]. (ang.).
- Hyacinthus. mythindex.com. [dostęp 2010-11-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-16)]. (ang.).
- Carlos Parada: Hyacinthus1. maicar.com. [dostęp 2010-11-22]. (ang.).
- Oskar Seyffert: Dictionary of Classical Antiquities, 1894, s. 311: Hyacinthus. ancientlibrary.com. [dostęp 2010-11-26]. (ang.).
- William Smith: A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology: Hyacinthus. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-04-16]. (ang.).
- Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Hyacinthus. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-04-16]. (ang.).